Bhagavad Gita Chapter 13 - Ksetra Ksetrajna Vibhaaga Yoga

The thirteenth chapter of the Bhagavad Gita is Ksetra Ksetrajna Vibhaaga Yoga. The word kshetra means the field, and the kshetrajna means the knower of the field. We can think of our material body as the field and our immortal soul as the knower of the field. In this chapter, Krishna discriminates between the physical body and the immortal soul. He explains that the physical body is temporary and perishable whereas the soul is permanent and eternal. The physical body can be destroyed but the soul can never be destroyed. The chapter then describes God, who is the Supreme Soul. All the individual souls have originated from the Supreme Soul. One who clearly understands the difference between the body, the Soul and the Supreme Soul attains the realization of Brahman.

Verses

  1. arjuna uvaca prakrtim purusam
  2. sribhagavanuvaca idam sariram kaunteya
  3. ksetrajnam capi mam viddhi
  4. tatksetram yacca yadrkca yadvikari
  5. rsibhirbahudha gitam chandobhirvividhaih prthak
  6. mahabhutanyahamkaro buddhiravyaktameva ca indriyani
  7. iccha dvesah sukham duhkham
  8. amanitvamadambhitvamahimsa ksantirarjavam acaryopasanam saucam
  9. indriyarthesu vairagyamanahamkara eva ca
  10. asaktiranabhisvangah putradaragrhadisu nityam ca
  11. mayi cananyayogena bhaktiravyabhicarini viviktadesasevitvamaratirjanasamsadi
  12. adhyatmajnananityatvam tattvajnanarthadarsanam etajjnanamiti proktamajnanam
  13. jneyam yattatpravaksyami yajjnatvamrtamasnute anadi
  14. sarvatah panipadam tatsarvatoaksisiromukham sarvatah
  15. sarvendriyagunabhasam sarvendriyavivarjitam asaktam sarvabhrccaiva
  16. bahirantasca bhutanamacaram carameva ca
  17. avibhaktam ca bhutesu vibhaktamiva
  18. jyotisamapi tajjyotistamasah paramucyate jnanam
  19. iti ksetram tatha jnanam
  20. prakrtim purusam caiva viddhyanadi
  21. karyakaranakartrtve hetuh prakrtirucyate purusah
  22. purusah prakrtistho hi bhunkte
  23. upadrastanumanta ca bharta bhokta
  24. ya evam vetti purusam
  25. dhyanenatmani pasyanti kecidatmanamatmana anye
  26. anye tvevamajanantah srutvanyebhya upasate
  27. yavatsanjayate kincitsattvam sthavarajangamam ksetraksetrajnasamyogattadviddhi
  28. samam sarvesu bhutesu tisthantam
  29. samam pasyanhi sarvatra samavasthitamisvaram
  30. prakrtyaiva ca karmani kriyamanani
  31. yada bhutaprthagbhavamekasthamanupasyati tata eva
  32. anaditvannirgunatvatparamatmayamavyayah sarirasthoapi kaunteya na
  33. yatha sarvagatam sauksmyadakasam nopalipyate
  34. yatha prakasayatyekah krtsnam lokamimam
  35. ksetraksetrajnayorevamantaram jnanacaksusa bhutaprakrtimoksam ca
  36. om tatsaditi srimadbhagavadgitasupanisatsu brahmavidyayam